Circulair Aanbesteden & Inkoop

Voor de ontwikkellijn ‘Aanbesteden & inkoop’ hebben we de volgende doelstelling geformuleerd: In 2023 past de grote meerderheid (streven naar >75%) van de decentrale overheden binnen de kennisregio Zwolle ‘circulariteit’ in haar projecten toe.

We zetten in op:

• Transitie en bewustwording (mindset)
• Showcases & praktijkvoorbeelden
• Lerend werken
• Commitment creëren
• Dit jaar (2023) zetten we in op categorie Facilitair en het Sociaal Domein

De ontwikkellijn is voornamelijk gericht op decentrale overheden binnen de regio, omdat zij als inkopende (vragende) partijen vooral bepalend zijn in het proces van inkopen en aanbesteden. In deze werkplaats is ook ruimte voor inbreng en kennisdeling van/voor bedrijven/MKB.

Aanpak

Om deze doelstellingen te bereiken gaan we:

1. Deelnemers en geïnteresseerden (overheden en markt) bereiken & inspireren (2021)
2. Een begin maken: toepassen en doen > 30% deelnemers past toe (2022)
3. Versnellen: >75% deelnemers past toe (2023)

Agenda

Wil je mailberichten ontvangen over de activiteiten die wij organiseren? Dan kun je dit aangeven bij: e.van.eerten@zwolle.nl.

Actueel

Circulaire renovatie: aanbesteding en renovatie

Werkbezoek Alfa-College Hoogeveen 5 juli 2023

Circulariteit en duurzaamheid zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Dit geldt ook voor de bouw. Graag willen wij u kennis laten maken met circulair verbouwen. Het Alfa-College in Hoogeveen heeft een grote renovatie achter de rug. Uitgangspunt was circulair en duurzaam. In de aanbesteding is hier nadrukkelijk de uitvraag op gedaan. Het resultaat mag er zijn. 

Wij willen u uitnodigen om op 5 juli 2023 tijdens een werkbezoek kennis te nemen van het proces van aanbesteden en natuurlijk ook het resultaat. Het adres is Alfa-College, Voltastraat 33 in Hoogeveen.

Programma

14.00 uur:          Ontvangst met koffie en thee
14.30 uur:          Opening en welkom
14.40 uur:          Inleidingen door: Jan Berend van der Wijk, voormalig regiodirecteur Alfa-College, Klaas Graveland, directeur-eigenaar Bouwbedrijf Hunebouw en Alex van Oost, directeur-bestuurder NICE ( Noordelijk Innovatielab Circulaire Economie)
15.45 uur:          Rondleiding van groepen van max. 10 personen
16.30 uur:          Discussie en vragen
17.00 uur:          Afsluiting met drankje en hapje

Aanmelden kan via Hans Bakker, bakker@vnoncw-mkb.nl.

Bijeenkomst ‘Op weg naar een circulaire gemeente’ 

Op donderdagochtend 15 juni 2023 organiseren de provincie Overijssel en de provincie Gelderland de tweede bijeenkomst van de reeks: ‘Op weg naar een circulaire gemeente’. Deze ochtend staat het thema ‘Circulair inkopen en aanbesteden’ centraal. We willen de inhoud van het programma zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij jouw wensen. Vul de korte vragenlijst in om jouw voorkeuren door te geven. Dit kan tot en met 8 mei 2023.

Save the date: Donderdag 15 juni 2023 (09.00 – 13.00 uur, inclusief netwerklunch) 

Thema: Circulair inkopen en Aanbesteden 

Locatie: Stadslab in Almelo  

Programma: Volgt

Community of Practice InfraFuturelabs

Onderdeel van het programma Infra Futurelabs Overijssel is het in de praktijk brengen van een duurzame en circulaire aanpak in projecten. Daarvoor is binnen het programma Infra Futurelabs Overijssel een Community of Practice (COP) Duurzame aanpak GWW-projecten opgezet. De COP is erg gericht op ‘doen’. Nieuwe tools en aanpakken worden hier geïntroduceerd, in de praktijk getest en geëvalueerd. In de COP komen overheden, ondernemers en onderwijsinstellingen samen om kennis en ervaringen te delen die ze in de praktijk opdoen.

De COP’s zijn geografisch verdeeld, maar de inhoud van de CoP’s zijn hetzelfde. Deze CoP’s zijn verdeeld in Twente/Achterhoek en West Overijssel/Regio Zwolle. Deelnemers uit beide COP’s komen ongeveer vier keer per jaar bijeen.

Heb je als organisatie een interessant project wat je wilt inbrengen? Neem dan contact met ons op om deze mee te nemen in het programma Infra Futurelabs.

Voor meer informatie en aanmelden zie: www.infrafuturelabs.nl

Circulaire inkooptools

Op LinkedIn werden we geattendeerd op bijgevoegde circulaire inkooptoolbox, met dank aan Sara Rademakers.

KIEM onderzoek (Windesheim)

De lectoraten ‘Netwerken in circulaire economie’ en ‘Leven Lang Ontwikkelen’ van Hogeschool Windesheim zijn bezig geweest met het Kennisinnovatie Mapping (KIEM) onderzoek. Dit onderzoek speelt in hoe de overheid het mkb kan bereiken. Want er zijn meer circulaire oplossingen binnen het mkb dan spraken van de juiste inkoopbehoefte bij de overheid. Kortom, partijen vinden elkaar nog niet altijd.

Nog te vaak wordt op een traditionele manier aanbesteden en wordt er gegund op de laagste prijs-kwaliteit. Dit zonder dat circulaire doelstellingen voldoende worden meegewogen. Met dit KIEM onderzoek geeft het Windesheim meer inzicht in de kritische succesfactoren ten aanzien van circulair aanbesteden. Binnen een netwerkvorm van het Windesheim, brancheorganisaties, publieke instellingen en mkb-ondernemingen is kennis opgedaan. 

Het rapport lees je hier terug. (Graag rapport aan koppelen) Mocht je meer informatie willen hebben of heb je vragen over het onderzoek dan kun je contact opnemen met Claudia van Orden cyd.van.orden@windesheim.nl.

Terugblik activiteiten 2022

Bekijk hier de terugblik Marktdag Circulair Aanbesteden grond- weg en waterbouw.

Community of Practice InfraFuturelabs

Een duurzame aanpak voor uw projecten in de infrastructuur en openbare ruimte! Wij nodigen u van harte uit voor de werksessies van de Community of Practice Duurzame die Infra Futurelabs organiseert. Er zijn twee dezelfde werksessies georganiseerd in twee verschillende regio’s, zodat u zelf kunt kiezen aan welke u wilt deelnemen. Tijdens deze werksessies staan twee thema’s centraal:

1. Duurzame aanpak: van ambitie naar uitvoering, waarbij CROW een workshop organiseert rondom “Aanpak Duurzaam GWW”.
2. De inrichtingen van een materialenwerkplaats met een fysieke hub.

Voor meer informatie over InfraFuturelabs zie: www.infrafuturelabs.nl

Terugblik workshop programma plan CE

Dinsdag 12 juli heeft Lisa de Groot, Programma Manager Circulaire Economie bij de gemeente Zwolle, ons op interactieve wijze meegenomen bij de ontwikkeling van het Programmaplan Circulaire economie.

Lisa gaf aan dat bij de ontwikkeling van het plan de gemeente (nog) geen specifiek beleid of ambities had, waarbij zij zich uiteraard wel conformeert aan de Rijksambities (50% circulair in 2030 en 100% circulair in 2050). Lisa gaf als tip mee om wel te beginnen met het ontwikkelen van een duidelijke visie, zodat je in het programmaplan duidelijke focus kunt aanbrengen.

Het programmaplan is opgezet in drie lijnen: de circulaire stad, circulair leven & werken en de voorbeeldfunctie van de gemeente.

Circulaire stad
Deze lijn spitst zich voornamelijk toe op benutting van biobased of volledig hernieuwbare grondstoffen. Concrete acties zijn het opstellen van de beslisnota circulair bouwen, circulaire vernieuwing schoolgebouwen, opzetten van een materialen hub, ontwikkeling van ‘waardefoto’ en kennisontwikkeling én capaciteitsborging in haar eigen organisatie.

Circulaire leven & wonen
In deze lijn draait het om ondernemers en inwoners. Concrete acties zijn participatie in het Living Lab Regio Zwolle Circulair, koppeling zoeken met Human Capital Agenda (lokaal mensen met afstand tot de arbeidsmarkt inzetten). Maar ook het vestigingsklimaat voor circulaire bedrijven versterken, het circulair ambachtscentrum WaardeRing en de uitbereiding van de buurtbonus.

Voorbeeldfunctie gemeente
De gemeente wil een voorbeeld zijn voor haar ondernemers, haar inwoners en andere overheden. In alle projecten wordt het ambitieweb BECK (Biodiversiteit, Energie, Circulariteit en Klimaat) gehanteerd, wat door de gemeente Zwolle zelf is ontwikkeld. Er wordt ingezet op de borging van circulariteit in de werkprocessen in de projecten en inkoop- en aanbestedingsprocessen. Ook ziet zij voor zichzelf een rol als launching customer.

Ideeën
Vanuit de deelnemers kwamen enkele ideeën naar boven over hoe we elkaar binnen de regio kunnen versterken. Nu wordt te vaak het wiel opnieuw uitgevonden. Zo werd het maken van een pool van trainees geopperd. Ook kwam ter sprake dat het noodzakelijk is om uniformiteit in bepaalde vraagstukken/werkwijzes te genereren, bijvoorbeeld de manier van analyse van grondstoffen. De onderlinge contacten zijn hiertoe gelegd.

Workshop praktische en juridische knelpunten bij circulair aanbesteden

Aan de hand van stellingen zijn deelnemers uit de werkplaats met elkaar in gesprek gegaan. Hieronder tref je een samenvatting van de middag aan en in de bijlage de presentatie. 

Startmoment

Op dit moment sluit inkoop pas aan na de inkoopvraag. Waardoor een deel van de mogelijkheden wordt gekanaliseerd en kansen wegvallen. Eveneens blijkt uit onderzoek dat de inkopers het idee hebben steeds opnieuw het wiel uit te vinden. Echter, overheden kunnen onderling hun kennis en ervaring delen. Ook is het mogelijk om aan te sluiten bij bestaande initiatieven en/of om krachten te bundelen waarmee eveneens de scope van de circulaire uitvraag wordt vergroot. Dit voorkomt dat iedere organisatie op zich tegen capaciteitproblemen aanloopt (tijd/geld/kennis).

Geschiktheidseisen & Programma van Eisen

Met geschiktheidseisen wordt teruggeblikt in het verleden, zoals het uitvragen van referenties, certificaten en beschikbaar materiaal. Let wel op dat je echt nieuwe dingen hier niet kunt uitvragen. De vervolgstap is het Programma van Eisen, welke eisen worden gesteld aan de levering, uitvoering, afvoer en recycling. Houdt rekening met meerdere partijen die eisen kunnen waarmaken, anders discrimineer je. Dan is het ook de vraag, ‘de markt weet beter dan de aanbestedende dienst wat er te leveren is’, waarom leg je het probleem niet in de markt? Dit kan bijvoorbeeld via een RCC of RIC-traject. 

Rapport circulair aanbesteden DeHaan
Presentatie Circulair Inkopen en Aanbesteden

Tips 

1. Investeer in kennisverdieping én verbreding binnen de eigen organisatie;
2. Haak waar mogelijk aan bij bestaande initiatieven;
3. Plan periodieke marktgesprekken per categorie;
4. Maak inzichtelijk wat circulariteit oplevert en wat dit kost.

Terugblikken 2021

Workshop inkoopbeleid 7 december 2021

Op dinsdag 7 december 2021 nam Patrick Blom, programmamanager duurzaam vernieuwen, van Waterschap Vallei en Veluwe ons mee in het inkoopbeleid van deze organisatie.

• Presentatie Patrick Blom (duurzaam opdrachtgeverschap)
• Handreiking CE Twente 
• Samenvatting handreiking CE Twente

Online webinar ‘Circulaire Sloop’ 25 oktober 2021

Op 25 oktober 2021 nam Anton van Aalst van de gemeente Zwolle ons mee in de wereld van circulair slopen. Wij hebben hierbij concrete beelden en graadmeters van circulariteit in de sloopt geschetst. Ook zijn wij hierbij ingegaan op vragen als hoe je je realistische circulariteitsdoelstellingen bepaalt, deze vertaalt naar de uitvraag aan de markt en hoe je de markt prikkelt om met circulaire oplossingen te komen.

Aan de hand van een casus, de sloop van een fabriekshal aan de Russenweg in Zwolle, hebben we met een gemêleerd gezelschap van deelnemers (opdrachtgevers, inkopers en marktpartijen) het gesprek hierover gevoerd. Belangrijkste leerpunten uit deze sessie waren:

• Projectspecifieke circulaire doelstellingen, ambities en begrippen duidelijk definiëren;
• Circulaire speelruimte niet ‘voorschrijven’, maar bovengrens door markt laten bepalen en hier voldoende ‘oplossingsruimte’ bieden;
• Circulariteit in de BPKV-EVMI voldoende zwaar laten meewegen;
• Verificatie en monitoring van bereikte circulariteit tijdens de uitvoering;
• Opschalen en uitdragen van ‘best practices’ en deze beschikbaar maken voor nieuwe, andere projecten en aanbestedingstrajecten.

Workshop over kunststof recyclaat

Afgelopen dinsdag hebben we een inspirerende workshop over kunststof recyclaat gehad. Graag delen we met jouw de opbrengsten van deze middag, alsook de presentaties en de Mural.

Kennisdelen heeft centraal gestaan. Wat zijn toepassingsmogelijkheden met recyclaat, wat is er op de markt en waar lopen partijen tegen aan?

• Recyclaat is één van de mogelijkheden om tot ‘circulariteit’ te komen.
• Belangrijkste knelpunten die (m.n. opdrachtgevers) noemen zijn ontbreken van certificeringen, LCA scores/MKI-berekeningen en gegevens over langetermijnimpact op de omgeving/milieu (verering, ontstaan microplastics etc.).
• Daarnaast is de beschikbaarheid van ingezameld plastic een probleem (er verdwijnt nog te veel plastic uit de keten: blijft ondergronds achter of wordt uiteindelijk toch verbrand).
• Om deze knelpunten op te lossen moeten marktpartijen veel kosten maken, die ze moeten terugverdienen en willen dus enige zekerheid over hun verkoopmogelijkheden. Zo ontstaat een ‘kip-en-ei’-situatie. De vraag (opdrachtgevers) en aanbod (marktpartijen) moet nog beter op elkaar worden afgestemd.
• Dit vraagt om een duidelijke stip (mijlpaal) op de horizon, waarbij de overheid de aanjager is. Niels Ashmann, Adelmo Bisutti en Martijn Kerssen nemen hier een vervolgactie voor. Ook uitwisseling via kennisplatforms en -sessies is belangrijk, alsook kennis halen bij gemeentes die vooroplopen (Groningen, Rotterdam, Den Bosch).
• Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden voor het Re-place project, bij Ingeborg Gort i.gort@partnersforinnovation.com
• Interessant om te volgen is de LinkedIn groep DCPV

Bekijk hier de presentaties

Workshop recyclaat, Ingeborg Gort (Partners For Innovation) en Marjolein Mann (ROVA)
De opbrengsten uit Mural (Groep A en Groep B)
De inspiratiegids producten uit recyclaat voor de publieke ruimte
Presentatie Adelmo Bisutti (gemeente Zwolle) en Mark Heideveld (gemeente Zwolle)